Թրամփը Պուտինի՞ն է տալիս Սիրիայի հաղթանակը

Սիրիայի աղետալից պատերազմը մոտենում է դիվանագիտական էնդշպիլին` հնարավոր է, որ ԱՄՆ-ը, ՌԴ-ն ու Իսրայելը Բաշար Ասադի իշխանությունը պահպանելու գործարք կնքեն` Ռուսաստանի խոստումի դիմաց, որ կզսպի Իրանի ազդեցությունը` գրում է Դևիդ Իգնատիուսը The Washington Post-ում: Թրամփի սիրիական քաղաքականությունը թենիսի գնդակի նման ցատկում է այս ու այն կողմ: Նրա ամենակայուն հատկանիշը անվստահությունն է Ջորջ Բուշի ու Բարաք Օբամայի Մերձավոր Արևելքում ստանձնած ռազմական պարտավորությունների կատարմանը` նա քայլ առ քայլ քանդում է համաձայնությունը: Դիվանագիտական բանավեճերը Սիրիայի մասին սկսվեցին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հուլիսի 16-ին Թրամփի հանդիպման առիթով: Արտասահմանցի դիվանագետներն ու ԱՄՆ վարչակազմի պաշտոնյաները ճշգրիտ չգիտեն հանդիպման օրակարգը, բայց սիրիական փաթեթը հաստատ խաղի մեջ է:

Սիրիական հնարավոր գործարքի ինտրիգը Ռուսաստանի ու Իսրայելի առավել սերտ համագործակցությունն է: Իսրայելի օրակարգը, ինչպես և Թրամփի օրակարգը, կենտրոնացած է Իրանի արգելակման վրա, և իսրայելցիները, կարծես, որոշել են, որ Պուտինը տարածաշրջանում հուսալի գործընկեր է: Սիրիայում ռուսական ազդեցությանը զիջելու և ԱՄՆ-ի դժվար ձեռքբերումներից հրաժարվելու Թրամփի պատրաստակամությունը տագնապում է Պենտագոնի շատ պաշտոնյաների, բայց նրանք, կարծես, տանուլ են տալիս: Քանի դեռ Պուտինը շարժվում է դեպի հանդիպման արենա, արժի մի պահ դադար տալ ու գնահատել` ինչքան ճկուն նա խաղաց իր պարտիան: Ռուսաստանը դառնում է անփոխարինելի հավասարակշռող տարածաշրջանում, այսինքն` խաղում է դերը, որ մի անգամ հպարտությամբ ստանձնել է ԱՄՆ-ը: Ռուսաստանը լավ հարաբերություններ ունի և Իրանի, և Իսրայելի հետ: Մոսկվան ամրապնդում է կապերը Սաուդյան Արաբիայի ու ԱՄԷ-ի հետ, բանակցում է սիրիացի քրդերի ու Թուրքիայում նրանց չարանենգ թշնամիների հետ: Պուտինը նախկին ՊԱԿ-ականի համբավ ունի, բայց նրա սիրիական ռազմավարությունը հիշեցնում է առավել նուրբ չինական պատվիրանը` թշնամուդ ենթարկիր քեզ` առանց նրա հետ կռվելու: Պուտինը որոշիչ դիրք ունի Սիրիայում նվազագույն գնով: Եվ հարգալից Թրամփը, կարծես, պատրաստ է հաստատել նրա հաղթանակը:
Դևիդ ԻԳՆԱՏԻՈՒՍ, The Washington Post

Հ.Գ. ԱՄՆ-ի ու Հյուսիսային Ամերիկայում և Եվրոպայում նրա մերձավոր դաշնակիցների աճող լարվածության մեջ նախագահ Դոնալդ Թրամփը կհանդիպի ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին հուլիսի 16-ին, Հելսինկիում` գրում է Ռոբին Ռայթը The New Yorker-ում: Մինչև Պուտինը` Թրամփը կհանդիպի ՆԱՏՕ-ի 29 անդամների հետ` դաշինքում աճող լարումի պայմաններում: ԱՄՆ նախագահի հանդիպումը G 7-ի` աշխարհում ամենաազդեցիկ տնտեսական միության, ղեկավարների հետ Կանադայում արագ փչացավ` Թրամփը հեռացավ նախքան սամմիթի ավարտը, հետո Կանադայի վարչապետ Ջաստին Թրյուդոյին անվանեց «շատ անազնիվ ու թույլ»: Ապա նա հանդիպեց հյուսիսկորեացի դիկտատոր Կիմ Չեն Ինի հետ ու նրան անվանեց «ազնիվ, սրամիտ ու շատ խելացի, հաճելի մարդ»:

ԱՄՆ պաշտոնաթող բարձրաստիճան դիվանագետները, Եվրոպայի դեսպաններն ու ռուս փորձագետները սպասում են իրադարձությունների նման շղթայի ՆԱՏՕ-ի սամմիթում ու ՌԴ նախագահի հետ հանդիպմանը: Թրամփն ավելի բարեհամբույր կլինի ավտոկրատի` քան ժողովրդավար դաշնակիցների հետ: Ինչպես և հյուսիսկորեական դիվանագիտությունը, Պուտինի հետ բանակցելու որոշումը արտաքին քաղաքական հանրության աջակցությունը գտավ: Ծրագրված հանդիպման հոռետեսական գնահատականներն ավելի շատ հետևանք են այն փաստի, որ Թրամփը թուլացնում է ալյանսները, որի անդամ է ԱՄՆ-ը, և դա թուլացնում է Պուտինի ու մյուս հակառակորդների վրա ներգործելու նրա կարողությունը: ԱՄՆ-ի դուրս գալն ամենահզոր երկու կոալիցիաներից` ռազմական (ՆԱՏՕ) և տնտեսական (G7), որոնցից յուրաքանչյուրը կես դարից ավելի պատմություն ունի, կարող են մի քանի տասնամյակ թուլացնել ԱՄՆ-ը: «Թրամփի խելահեղ գաղափարն է, որ մենակ ավելի լավ գլուխ կհանի, որ Պուտինն իրեն ավելի շատ կհարգի, եթե ինքը կործանի այն ինստիտուտները, որ ԱՄՆ-ին ուժ են տալիս` թե ՆԱՏՕ-ն, թե G7-ը,- ասել է ԽՍՀՄ-ում ԱՄՆ նախկին դեսպան, այժմ Միջազգային հարաբերությունների խորհրդի գիտաշխատող Ստիվեն Սեստանովիչը:- Թրամփը գնում է ՆԱՏՕ ու եվրոպացիների վրա գրոհում, որ բավականաչափ փող չեն ծախսում: Ինչի՞ վրա: Ռուսներին դիմադրությա՞ն: Ինչ-որ մեկը նախագահին պետք է բացատրի ինչն ինչոց է»:

Թրամփին բոլորն են բացատրում` ինչն ինչոց է, բայց դա նրան չի հետաքրքրում, նա մտածում է ինչն ինչպես պետք է լինի` դուր է գալիս դա ոմանց, թե ոչ: Եվ ընդհանրապես` մեծ քաղաքականություն ԱՄՆ նախագահը բերեց պրագմատիզմի նոր որակ ու ստիպում է բոլորին վերանայել իրենց գնահատականները ներքին ու արտաքին քաղաքականությանը:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ